Skip to content

آموزشهای سردبیری: ده قانون ساده برای بهبود عملکرد مرورگران

قانون اول

هرگز مقاله ای را برای داوری پذیرش نکنید مگر آنکه بتوانید در بازه زمانی که در اختیار دارید، آن را به اتمام برسانید؛ به عبارت دیگر، نه گفتن را یاد بگیرید. داورانی که با تأخیر کار داوری را به انجام می رسانند، مطلوب هیأت سردبیری مجله نیستند. از تأخیر در روند داوری هیچکس سود نمی برد. عمده وقت، انرژی و هزینه مجلات صرف تعقیب کردن داورانی می شود که به هر جهت در ارائه کار خود تأخیر نموده اند.

 

قانون دوم

از تعارض منافع (conflict of interest) بپرهیزید. مقالات به صور گوناگون (بی نام، باز و دو سوکور) برای داوری به دست شما      می رسند. در هر صورت باید مسائل اخلاقی را در بالاترین سطح در نظر بگیرید. اگر احتمال می دهید حداقلی از تعارض منافع درباره یک مقاله وجود دارد، از داوری آن خود داری کنید. تعارض منافع به ویژه در آنجا بروز می کند که شما ببینید فردی به طرز عجیبی نزدیک به ایده تحقیقاتی شما که در مقاله بعدیتان قصد چاپ آنرا دارید کار می کند. اکثر مجلات نخست چکیده مقاله را برای اعلام نظر داور می فرستند. چنانچه در همین مرحله متوجه تضاد منافع شدید، اصل مقاله را درخواست ننمایید.

 

قانون سوم

مرور خود را بنویسید، آنگونه که همانند یک نویسنده از کاری که انجام می دهید، راضی گردید. اگرچه شما برای نویسندگان ناشناس باقی خواهید ماند، اما سردبیر شما را به خوبی می شناسد، نتیجه داوری شما را حفظ می کند و دست نوشته های شما از جانب ناشر، مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. خلاصه آنکه سابقه شما نزد ناشر محفوظ می ماند، پس کیفیت داوری شما و به موقع انجام دادن کاری که بر عهده گرفته اید، چیزیست که می توانید به آن افتخار کنید. بسیاری از مجلات، داورانی دارند که نحوه داوری شما از مقاله را (چه پذیرش شده باشد یا رد شده باشد) داوری می کنند و نتیجه آن را برای شما می فرستند. داوری آنها در مورد داوری خود را به دقت بخوانید و در نوبتهای بعدی، بکار بندید.

 

قانون چهارم

شما با وجود آنکه داور هستید، اما در جایگاه نویسندگان قرار دارید. توصیه های شما هنگامیکه جهت بازبینی مقاله نزد نویسنده ارسال و سپس اعمال می گردد، به تهیه یک مقاله بهتر منجر خواهد شد. بارها پیش آمده است مقاله ای علیرغم داشتن یک ایده جدید، در آستانه رد شدن قرار داشته اما با اعمال نظر داوران و چندین نوبت بازبینی، به مرحله ای رسیده که چندین مقاله دیگر به آن ارجاع نموده اند. بنابر این به ذهن بسپارید که شما در هر حال یار و یاور نویسندگان هستید، حتی اگر مقاله آنها را مورد پذیرش قرار نگیرد.

 

قانون پنجم

مطمئن باشید که از خواندن مقاله و روند داوری لذت می برید و مطلب یاد می گیرید. البته باید اذعان کرد که شما هرچه بیشتر داوری خوب انجام دهید، بیشتر از شما درخواست داوری خواهند کرد و لذا ممکن است با مقالاتی مواجه گردید که خواندن آنها برایتان خسته کننده باشد. به ویژه آنکه سردبیر ممکن است مقالاتی را به شما ارجاع دهد که واقعاً مورد علاقه شما نباشد. اما حتماً به خاطر داشته باشید که باید مقالاتی را برای داوری بپذیرید که واقعاً انگیزه خواندن آنها را داشته باشید، در حیطه مورد علاقه شما باشد و از آن چیز یاد بگیرید.

 

قانون ششم

روشی برای روند داوری تهیه کنید که جوابگوی کارتان باشد. ابتدا یک نوبت مقاله را از ابتدا تا انتها بخوانید. این کار باعث می شود یک برداشت کلی از محتوای موضوع و میزان جدید بودن آن بدست آورید. سپس راهنمای نویسندگان مجله را بخوانید، بویژه اگر شما خودتان در آن مجله مقاله ای چاپ نکرده اید یا مقاله از نوعیست که شما با آن کمتر آشنا هستید. با داشتن این پیش زمینه، اکنون می توانید مقاله را با دقت آنالیز کنید و خلاصه ای از نظرات خود را به همراه پیشنهادات مرقوم نمایید. از منطق روشنی برای استدلال انتقادات خود پیروی کنید. نکات مثبت و منفی کار را با هم مورد توجه قرار دهید. اشاره به مقالات مرتبطی که می تواند کیفیت مقاله را بهبود بخشد (ترجیحاً از مقالات خودتان نباشد) روش کوتاه و کارآمدی برای ارتقای مقاله محسوب می شود. یک داوری خوب، به نکات مهم و نکات جزئی، هر دو اشاره می کند.

 

قانون هفتم

وقت با ارزش خود را صرف مقالاتی کنید که ارزش یک داوری خوب را داشته باشند. سندرم انتشار یا انحطاط  باعث می شود بسیاری از مقالات قبل از ارسال برای داور، فیلتر نشوند. وقت زیادی برای مقالات بی ارزش صرف نکنید. اما واقعاً با خود رو راست باشید که چرا وقت کمی برای این مقاله گذاشته اید. اگر حتی جنبه های مثبتی در یک مقاله ضعیف پیدا کردید، سعی کنید با اشاره به آنها نویسندگان را تشویق نمایید در حالیکه همچنان دلیل رد کردن مقاله نزد شما روشن است.

 

قانون هشتم

در صورت درخواست مجله، بی نام بودن خود را حفظ کنید. ممکن است با داوری هایی برخورد کرده باشید که داور از شما خواسته به مقاله اش ارجاع دهید، لذا در این صورت شناسایی داور تا حدی ممکن خواهد بود. بنابر این اگر سیاست مجله بر آن تعلق قرار گرفته که نام داور آشکار نشود، از هر طریق ممکن به آن پایبند باشید. هرچند در برخی شاخه های فوق تخصصی دانش، این کار بسیار مشکل است. بویژه سعی کنید مقاله را با دوستان و همکاران خود در میان نگذارید مگر آنکه سردبیر برای این کار به شما چراغ سبز نشان دهد.

 

قانون نهم

روشن، موجز، بی طرف اما قاطع بنویسید. نتیجه داوری که بد نوشته شده باشد، همانند مقاله ایست که بد نوشته شده باشد. مطمئن باشید که سردبیر و نویسندگان منظور شما را به روشنی در می یابند. نقد نقطه به نقطه و قدم به قدم روش مناسبیست؛ زیرا خواندن و پاسخ دادن به آن آسان است. در مورد هر نکته دقیقاً قید کنید که نویسنده باید چه تغییری انجام دهد تا مقاله وی مورد پذیرش قرار گیرد. اگر انگلیسی زبان اصلی شما نیست، از فرد دیگری بخواهید مقاله را بخواند. سعی نکنید نویسنده را وادار سازید تا نظرات شخصی و عاطفی شما را اجباراً بپذیرد. سرانجام در قالب یک پاسخ روشن، به سردبیر اعلام کنید که موافق چاپ مقاله هستید یا خیر. داوران، حتی اگر از آنها خواسته شود، معمولاً مقاله را رتبه بندی نمی کنند.

 

قانون دهم

پیشنهادات خود به سردبیر را فراموش نکنید. بسیاری از مجلات این امکان را به داوران می دهند که نظرات و پیشنهادات خود را، بدون آنکه نویسندگان مطلع شوند، مستقیماً به سردبیر اعلام کنند. از این فرصت استفاده کنید تا نظر و دیدگاه شخصی خود را در قالب چند جمله واضح و روشن به سردبیر بگویید. البته مطمئن باشید که پیشنهاداتتان در راستای نتیجه داوریتان باشد. در این مکاتبه می توانید به قصورات احتمالی یا سوگرایی هایی که نسبت به محتویات مقاله داشته اید اشاره نماید.

خبرهای تصویری

جدیدترین خبرها