دومین نسخه از گزارشهای جهانی SIR یا رتبه بندی دانشگاههای جهان بر اساس انتشار مقالات در سال ۲۰۱۰ منتشر شد که بر اساس این رتبه بندی در میان دانشگاههای ایرانی، دانشگاه تهران با رتبه ۴۷۴ در صدر قرار گرفته است.
به گزارش خبرگزاری مهر، گزارش جهانی SIR با هدف تحلیل و ارزیابی منابع دانشگاهها و مراکز تحقیقاتی در سرتاسر جهان منتشر شده و نشان دهنده اطلاعاتی درباره میزان ارجاع به مقالات و انتشار مقالات علمی در دوره زمانی مشخص در دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی است که بر اساس پایگاه داده های اسکوپوس باید حداقل ۱۰۰ مقاله علمی را به چاپ رسانده باشند.
در گزارش امسال SIR ویژگی های جدیدی افزوده شده اند که دیدگاهی گسترده تر را از فعالیتهای تحقیقاتی در مراکز دانشگاهی و مطالعاتی جهان ارائه می کند که این ویژگی های جدید شامل رتبه بندی موضوعی، میزان برتر بودن تحقیقات، رتبه بندی های منطقه ای و کشوری هستند. همچنین این نسخه از این گزارش جهانی، رتبه بندی ها دارای چهار رتبه بندی موضوعی خواهد بود که اصلی ترین حوزه های مطالعاتی علمی یعنی علوم پزشکی، علوم زیستی، علوم طبیعی علوم اجتماعی و انسانی را در بر می گیرد.
دو هزار و ۸۳۳ مرکز مطالعاتی و دانشگاهی از ۸۷ کشور جهان در این رتبه بندی مورد ارزیابی قرار گرفته اند و با مشاهده این ارزیابی به خوبی می توان به نابرابری نسبت توزیع این مراکز نسبت به کشورها و نسبت به جهان پی برد. مانند همیشه آمریکا با داشتن ۴۸۵ مرکز و دانشگاه دارای رتبه اول مالکیت را به خود اختصاص داده است که در ادامه چین با ۲۴۷ مرکز، ژاپن با داشتن ۱۷۵ مرکز، بریتانیا با ۱۴۴ مرکز، فرانسه با ۱۳۶ مرکز، اسپانیا با ۱۳۵ مرکز، آلمان و ایتالیا با ۱۲۴ مرکز و هندوستان با ۱۰۲ مرکز کشورهای برتری هستند که بالاترین میزان مالکیت مراکز مطالعاتی و دانشگاهی را در جهان دارند.
به گزارش خبرگزاری مهر، شاخصهای ارزیابی که در این گزارش به کار گرفته شده اند عبارتند از: تعداد مقالات منتشر شده از سوی محققان شاغل در دانشگاه یا مرکز تحقیقاتی (Output)، میزان همکاری های بین المللی (international collaboration)، نسبت مقالات به چاپ رسیده در مجلات برتر هر رشته به تعداد کل مقالات، و شاخص میانگین تاثیر محققان یک گرایش بر میانگین تاثیر جهانی (Normalized Impact).
بر اساس رتبه بندی جهانی که به واسطه این شاخصها انجام گرفته است ۱۰ رتبه برتر جهان در گزارش سالیانه SIR به ترتیب عبارتند از: آکادمی علوم چین، مرکز ملی مطالعات علمی فرانسه، آکادمی علوم روسیه، دانشگاه هاروارد، دانشگاه توکیو، موسسه ماکس پلانک، موسسه ملی بهداشت آمریکا، دانشگاه تورنتو، دانشگاه شین هوآ و دانشگاه واشنگتن که در رتبه دهم قرار گرفته است.
در این گزارش جهانی نام دانشگاه های متعددی از کشور ایران نیز به چشم می خورند: دانشگاه تهران با رتبه ۴۷۴، دانشگاه صنعتی شریف با رتبه ۵۴۶، دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه ۶۹۱، دانشگاه تربیت مدرس با رتبه ۸۵۵، دانشگاه علم و صنعت با رتبه ۹۲۳، دانشگاه امیرکبیر با رتبه ۹۳۲، دانشگاه شیراز با رتبه ۱۰۶۵، دانشگاه صنعتی اصفهان با رتبه ۱۲۵۲، دانشگاه شهید بهشتی با رتبه ۱۳۶۷، دانشگاه فردوسی مشهد با رتبه ۱۳۹۸، دانشگاه علوم پزشکی شیراز با رتبه ۱۴۵۰، دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی با رتبه ۱۴۷۸، و دانشگاه تبریز با رتبه ۱۴۹۶ دانشگاه هایی هستند که از کشور ایران در این رتبه گزارش جهانی مورد ارزیابی و رتبه بندی قرر گرفته اند.
در ادامه این گزارش دانشگاهها و مراکز علمی جهان بر اساس حوزه های مطالعاتی رتبه بندی شده اند که این حوزه ها شامل علوم پزشکی: پزشکی، پرستاری، دامپزشکی، دندانپزشکی و بهداشت، علوم زیستی: علوم کشاورزی و بیولوژیکی، عصب شناسی، بیوشیمی و بیولوژی مولکولی و ژنتیک، داروشناسی، سم شناسی و فارماکولوژی، میکروبیولوژی و ایمن شناسی، علوم طبیعی: شیمی، محیط زیست، مهندسی شیمی، علوم مواد، فیزیک و نجوم، ریاضی، انرژی، علوم رایانه ای و مهندسی، علوم اجتماعی و انسانی: هنر و علوم انسانی، علوم اجتماعی، روانشناسی، اقتصاد و مدیریت، بوده و رتبه جهانی هر یک از دانشگاه ها در بخش موضوعی متفاوت است.
دانشگاههایی که نام آنها در بخش رتبه بندی موضوعی علوم پزشکی ذکر شده است (رتبه ها بر اساس رتبه بندی موضوعی عنوان می شوند) از این قرار است: دانشگاه علوم پزشکی تهران با رتبه ۲۷۰، دانشگاه علوم پزشکی شیراز با رتبه ۶۴۲، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی با رتبه ۷۷۰، دانشگاه علوم پزشکی اصفهان با رتبه ۹۵۵، دانشگاه علوم پزشکی ایران (سابق) با رتبه ۱۰۰۳، دانشگاه علوم پزشکی تبریز با رتبه ۱۰۷۰، دانشگاه تهران با رتبه ۱۱۷۲، دانشگاه تربیت مدرس با رتبه ۱۲۳۰، دانشگاه علوم پزشکی مشهد با رتبه ۱۲۹۱ است.
در این بخش از رتبه بندی جهانی SIR نیز به دلیل موضوعی بودن، رتبه های دانشگاه های ایرانی در مقایسه با رتبه بندی جهانی متفاوت است به شکلی که رتبه دانشگاه تهران ۴۸۲، رتبه دانشگاه علوم پزشکی تهران ۵۵۱، رتبه دانشگاه تربیت مدرس ۷۱۸، رتبه دانشگاه شیراز ۱۰۴۵، رتبه دانشگاه علوم پزشکی شیراز ۱۲۲۷، رتبه دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی ۱۲۴۲ و رتبه دانشگاه شهید بهشتی ۱۳۲۲، رتبه دانشگاه فردوسی مشهد ۱۴۲۶، رتبه انستیتو پاستور ایران ۱۴۵۳، رتبه دانشگاه علوم پزشکی تبریز ۱۴۹۷ است.
دانشگاه صنعتی شریف در رتبه بندی موضوعی علوم طبیعی اولین دانشگاه ایرانی است که رتبه ۳۹۴ این گزارش را به خود اختصاص داده است و در ادامه می توان نامهای دانشگاه تهران با رتبه ۴۱۵، امیرکبیر با رتبه ۶۷۴، تربیت مدرس با رتبه ۷۱۳، علم و صنعت ایران با رتبه ۷۲۷، شیراز با رتبه ۸۳۳، صنعتی اصفهان با رتبه ۸۸۴، شهید بهشتی با رتبه ۹۸۵، پژوهشگاه علوم بنیادی با رتبه ۱۰۵۶، انستیتو پاستور ایران با رتبه ۱۱۰۰، فردوسی مشهد با رتبه ۱۱۳۰ است.
در نهایت در گزارش جهانی SIR رتبه بندی موضوعی علوم اجتماعی و انسانی به چشم می خورد که از میان دانشگاههای ایرانی اولین و تنها رتبه از این فهرست موضوعی در گروه علوم اجتماعی و انسانی به دانشگاه تهران اختصاص دارد که توانسته است نامش را در رتبه ۷۷۶ این لیست جهانی به ثبت برساند.
دکتر جعفر مهراد رئیس مرکز منطقه ای اطلاع رسانی علوم و فناوری در گفتگویی کوتاه به خبرگزاری مهر اعلام کرد: این رتبه بندی جدید بر اساس اطلاعات دانشگاهها در سال ۲۰۰۸ تنظیم شده است.
