Skip to content

نگارش علمی: چگونه یک بخش مراجع خوب برای مقاله خود بنویسیم؟ (قسمت چهارم)

منابع اینترنتی (آنلاین) و الکترونیک
مرجع‌نگاری در مورد منابع اینترنتی همانند موارد چاپی است. اما ذکر آدرس اینترنتی مرجع و زمان دسترسی به آن بصورت ذیل ضروری است:
Available from: http://www.
Accessed: month day year
که در آن ماه به حروف و روز و سال به عدد درج می‌گردد.

کتاب الکترونیک  
ممکن است شما به متن کتاب از طریق اینترنت دسترسی پیدا کرده باشید؛ در این صورت مانند آنچه ذکر شد آدرس اینترنتی و زمان بازبینی خود را علاوه بر مشخصات کتابشناختی درج کنید.

نکته: برای ارجاع به مقالاتی که جهت چاپ در مجله‌ای پذیرفته شده‌اند اما هنوز چاپ نشده‌اند ازعبارت در حال چاپ (in press) استفاده می‌گردد. مقالاتی که صرفاً برای مجله ارسال شده است تحت عنوان مشاهدات منتشر نشده (unpublished observations) ذکر می‌شوند. در مورد اخیر باید مجوز کتبی از نویسنده مقاله دریافت شود.

سبک‌ هاروارد یا سبک نویسنده – تاریخ
سبک هاروارد  نیز از گذشته‌های دور یکی از روش‌های رایج در مرجع نگاری بوده است که بیشتر مورد استفاده مجلات اروپایی می‌باشد تا مجلات امریکایی. در این روش « نام نویسنده و تاریخ انتشار مرجع» در متن قید می‌شود و در انتهای مقاله نیز مراجع به ترتیب حروف الفبای نام خانوادگی نویسنده اول مرتب می‌شوند. لذا خواننده می‌تواند
مشخصات مرجع مورد نظر خود را در انتهای مقاله پیدا کرده، در صورت تمایل آنرا با مراجعه به اینترنت یا کتابخانه استخراج نماید.

مرجع‌نگاری در متن مقاله – سبک هاروارد
اشاره به مشخصات مرجع در متن مقاله در سبک هاروارد نسبت به سبک ونکوور پررنگتر است و لازم است علاوه بر فهرست مراجع، نحوه ارجاع به مرجع در متن مقاله نیز مورد بررسی قرار گیرد.

ارجاع به یک مرجع با ذکر شماره صفحه و بدون آن
اگر نام نویسنده مقاله بطور عادی در متن ذکر شده باشد صرفاً سال انتشار داخل پرانتز و بعد از نام نویسنده درج می‌گردد (مثالهای ۱۸ – ۱۰ و ۱۹ – ۱۰). همچنین در متن مقاله تنها زمانی از حرف اول نام نویسنده استفاده می‌شود که ۲ یا چند نویسنده مختلف نام خانوادگی یکسان داشته، مقاله‌هایی را در یک سال به چاپ رسانده باشند.

ارجاع به چند مرجع
در مواردیکه بصورت متوالی به بیش از یک مرجع اشاره می‌شود آنها از لحاظ زمانی به ترتیب صعودی مرتب می‌گردند و با علامت سمی‌کلون (؛) به یکدیگر عطف می‌شوند.

اگر تعداد نویسندگان بیش از ۳ نفر باشد، فقط نام نویسنده اول ذکر می‌شود و مابقی آنها با عبارت .et al مشخص می‌گردد. در صورتیکه تعداد نویسندگان ۲ یا ۳ نفر باشند با ”کاما و علامت &“ به یکدیگر عطف می‌شوند و نام هر ۲ یا ۳ نفر ذکر می‌گردد.

معاهده تهران چیست؟
معاهده تهران متضمن شاخصهای واحد جهت تالیف و ارسال مقالات پژوهشی برای مجلات ایرانی می‌باشد و از لحاظ ساختار به دستورالعمل ” الزامات واحد“ تالیف ICMJE شباهت دارد. معاهده تهران مصوب انجمن سردبیران نشریات علوم پزشکی ایران در سال ۱۳۷۸ است.
در زمینه مرجع‌نگاری روش پیشنهادی در معاهده تهران با سبک ونکوور مطابقت دارد. این معاهده می‌تواند در تنظیم مقاله و مراجع آن برای ارسال به مجلات ایرانی بویژه برای مراجع فارسی مورد توجه قرار گیرد.

دستورالعمل کمیسیون نشریات علوم پزشکی
همانگونه که ذکر آن رفت کمیسیون نشریات علوم پزشکی زیر نظر معاونت تحقیقات و فن‌آوری وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی قرار داشته، سیاستگزاری و نظارت بر عملکرد مجلات ایرانی را عهده‌دار است. رعایت دستورالعمل این کمیسیون در ارتباط با انتشار مقالات پژوهشی جهت کسب و حفظ رتبه علمی‌- پژوهشی برای کلیه مجلات ایرانی ضروری است. این دستورالعمل در چهل‌و‌یکمین جلسه کمیسیون در سال ۱۳۸۱ به تصویب رسیده است. تدوین دستورالعمل مذکور و نظارت بر اجرای آن طی سالهای گذشته باعث ارتقای کیفیت و وحدت رویه در انتشار مجلات پزشکی در سطح کشور بوده است.
در زمینه مرجع‌نگاری، این کمیسیون، دستورالعمل ونکوور را مبنای کار قرار داده است.

خبرهای تصویری

جدیدترین خبرها